Ortodonti Tedavisi
Ortodonti, dişlerin düzgün sıralanması için dişlere ve çenenin iskeletsel yapısına müdahale edilerek düzgün bir diş dizisi sağlanmasını amaçlayan diş hekimliği dalıdır. Ortodonti tedavisi, dişlerin konumunu ve çene yapısını düzeltmek için çeşitli yöntemler kullanır.
Ortodontik tedavi genellikle çocukluk döneminde başlar, ancak yetişkinler için de uygulanabilir.Tedavi süresi kişiden kişiye ve tedaviden tedaviye değişiklik gösterir. Bu süre birkaç ay ile birkaç yıl arasında değişir. Ortodontik tedavi diş ve çeneleri doğru pozisyonda konumlandırarak çiğneme fonksiyonunu iyileştirir,çene ve yüz estetiğini düzenler ve ağız hijyeninin sağlanmasını kolaylaştırır.
Pendik ortodonti tedavisi yöntemleri arasında sabit apareyler (tel ve braketler), şeffaf plaklar (Invisalign,Orthero vb. ), hareketli (takılıp çıkarılabilen)apareyler ve fonksiyon esnasında kuvvet uygulayan apareyler bulunur. Hangi tedavi yönteminin kullanılacağı, hastanın dişlerinin ve çene yapısının durumuna ve tedavi hedeflerine bağlı olarak belirlenir.
Ortodontik Bozukluklar Nasıl Tedavi Edilir?
Ortodontik problemlerin tedavi yaklaşımında şu konular önemlidir:
- Uygulanacak tedavinin tipi hastanın yaşına, vakanın gereksinimlerine ve hasta taleplerine uygun olarak seçilir.
- Tedavi tipinin belirlenmesinde dikkate alınan diğer bir konu da vakanın sadece dişlere mi yoksa dişlerle birlikte iskeletsel yapıya da müdahale edilerek mi tedavi uygulanacağıdır.
- Çocukluk çağında tırnak yeme, parmak emme, biberon kullanımı gibi alışkanlıkların önlenmeden ilerlemesine izin vermek ortodontik sorunları da beraberinde getirir. Bu tip hallerde ortodonti uzmanı yardımı ile alışkanlığın giderilmesi gerekir. Aksi halde dişsel ve iskeletsel gelişimde sorunlar meydana gelebilir.
Ortodonti Tedavilerinin Avantajları Nelerdir?
Estetik veya fonksiyonel problemler sonucu ortodonti uzmanına başvurulması ile bu problemlerin yanında hastanın farkında olmadığı yan problemler de tespit edilerek tedavi edilebilir. Erken teşhis edilen ortodontik problemlerin tedavisinin avantajları şu şekildedir:
- Diş eti hastalıklarının oluşumu engellenir. Yanlış pozisyonlanan dişlerin çapraşıklığından dolayı gıda artıkları ve plağın birikeceği alanlar oluşur. Ortodontik tedavi ile dişler düzgün sıralanarak plak ve gıda birikimi önlenerek çürük ve dişeti hastalıklarının da oluşumu önlenmiş olur.
- Çiğneme fonksiyonlarında meydana gelebilecek işlevsel bozukluklar tedavi edilir. Doğru çiğnemenin gerçekleşmemesi durumunda mide rahatsızlıkları meydana gelebilir.
- Yanlış kapanış ilişkisi sonucu çene eklemine normal dışı kuvvetler gelerek eklem problemlerine yol açabilir. Yanlış kapanış aynı zamanda konuşma fonetiğini de bozar. Ortodontik tedavi ile bu sorunların önüne geçilir.
- Yanlış konumlanmı dişler ve çeneler hastanın yüz ve gülüş estetiğini doğrudan etkiler. Özellikle aşırı ileride veya geride çene konumlanmasının tedavisinde ortognatik tedavi yöntemleri ile çeneler yeniden konumlandırılır. Böylece yüz estetiğinde de belirgin iyileşmeler sağlanır.
Ortodontik Sorunlar Nasıl Oluşur?
Ortodontik problemler çene bölgesindeki konum bozukluğu ya da diş çarpıklığı gibi sorunlar veya bunların birleşimlerinden meydana gelir. Bu tip problemlerin bir kısmının kalıtsal olduğu bilinmektedir. Kalıtsal çene bozukluğunun ailesel geçisinin tespit edilmesi önem taşır. Hastaların ergenlik döneminde ya da daha öncesinde tespit edilmesi ile doğru ve etkili bir tedavi uygulanabilir.
Çenelerdeki konum bozuklukları ve çapraşıklıklar ağız solunumu gibi etkenlere bağlı olarak da oluşabilir. Ağız solunumunun ortadan kaldırılması ile belirgin iyileşme sağlanabilir.
- Ortodonti problemlerinin pek çoğu aparey (ağız içi veya dışı aygıt) yardımı ile kontrol altına alınır.
- Çocukluk evresinde süt dişlerinin dizisindeki normal dışı durumlar daimi dişlerin sürmesi sırasında çapraşıklığa sebep olabilir. Bunun diğer bir tetikleyicisi de süt dişlerinin erken kaybedilmesidir.
- 9 yaşında düşmesi beklenen bir süt dişinin 7 yaşında düşmesi sonucunda diğer dişler boş kalan yeri kapatacağı için kötü bir diş dizilenmesi meydana gelir. Bu durumlarda yerin kapanmaması için yer tutucu aygıt planlanıp uygulanması büyük önem taşır.
Ortodonti Tedavileri Kimler İçin Uygundur?
Ortodontik tedavi uygulanmasında herhangi bir yaş sınırı yoktur . Bireyler çeşitli dönemlerde ortodontik sorunlar ile karşılaşabilirler ve ortodonti uzmanları farklı dönemlerde gerçekleşen durumlar için farklı tedavi seçenekleri uygularlar. Ortodontik tedaviye uygun olan birey grupları şunlardır:
- Çocukluk çağında tedavi edilmeyen ortodontik bozuklukların yetişkinlik dönemine yansımaları estetik aygılar yaratığı için kişiler ortodonti uzmanına başvurabilirler.
- Estetik sebeplerle ortodontik tedavi uygulanan bireylerin tedavilerine diş beyazlatma ,estetik protetik uygulamalar vs ile destek olunabilir.
- Özellikle estetik sebeplerle protez (zirkonyum kron,lamina vs) planlanan hasta gruplarında önce ortodontik tedavi ile dişlerin doğru sıralanması tedavi başarısını son derece olumlu etkiler.
- Gebelikte ortodontik tedavi uygulanması hasta konforunu etkileyebileceğinden dolayı tedavi genellikle gebelik sonrasına bırakılır.
Ortodonti Tedavileri Ağrılı Bir İşlem Midir?
Ağrı, diş tedavisine karşı gelişen korkunun ana sebeplerinden biridir. Ortodontik tedavilerde acı hissi gözlenmese de tedavinin ilk safhasında kuvvet uygulandığında hafif de olsa ağrı gözlemlenebilir, braket ve tel kullanımı ile uygulanan tedavilerde ağızda çeşitli yaralar oluşabilir. Bu yaraların hızlıca iyileşmesi için ortodontik mum uygulaması ile braketlerin tahriş edici etkisi önlenmeye çalışılır.